Work and Travel programına katılmak isteyen üniversite öğrencileri için en kritik kararlardan biri, hangi işi ve hangi şehri seçeceğine doğru şekilde karar verebilmektir. Doğru program ve lokasyon seçimi, hem kazancını hem de Amerika deneyiminden alacağın keyfi doğrudan etkiler. Bu rehberde, farklı work and travel program türlerini, popüler iş alanlarını ve şehir seçerken dikkat etmen gereken noktaları detaylı biçimde ele alacağız.
Türkiye’de özellikle büyük şehirlerde, örneğin Work and Travel Adapazarı ve Work and Travel Eskişehir gibi bölgesel ofisler, öğrencilere kayıt ve yönlendirme desteği sağlıyor. Ancak asıl farkı yaratacak olan, kendi beklentilerini bilerek şehir ve iş seçimini stratejik şekilde yapmandır.
Work and Travel programları nasıl çalışır?
Work and Travel programları, ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından onaylı sponsor kuruluşlar aracılığıyla yürütülen kültürel değişim programlarıdır. Türkiye’de ise bu sponsorlarla anlaşmalı yerel acenteler üzerinden başvuru yapılır. Süreç genel olarak şu adımlardan oluşur:
Yerel acente ve sponsor seçimi
Program kaydı ve ön görüşme
İş eşleştirme (job offer) süreci
Vize randevusu ve evrak hazırlığı
Uçuş, konaklama ve varış sonrası uyum dönemi
Programın temel mantığı, yaz döneminde belirli saatlerde çalışıp hem masraflarını karşılaman hem de boş zamanlarında seyahat ederek Amerikan kültürünü deneyimlemandır.
Work and Travel ile Amerika’da yapılabilecek iş türleri
Work and Travel ile Amerika’ya gitmek isteyen öğrencilerin karşısına en sık çıkan işler, turizm ve hizmet sektöründe yoğunlaşır. Çünkü yaz aylarında bu alanlarda ciddi bir iş gücü ihtiyacı doğar. En yaygın iş kategorileri şunlardır:
Turistik bölgelerde sezonluk işler
Doğal parklar, sahil kasabaları ve eğlence merkezleri, work and travel öğrencilerinin en çok tercih ettiği yerlerdir. Bu bölgelerde şu pozisyonlar öne çıkar:
Otel resepsiyon ve housekeeping görevleri
Restoranlarda garsonluk, busser veya host/hostess
Eğlence parklarında bilet satış, oyun alanı görevlisi
Su parkı ve plajlarda cankurtaran yardımcısı (lifeguard)
Perakende ve satış odaklı işler
Alışveriş merkezleri ve outlet bölgelerinde, kasa görevlisi, satış danışmanı veya stok sorumlusu gibi pozisyonlar bulmak mümkündür. İngilizcesi daha iyi olan öğrenciler için müşteriyle birebir iletişim gerektiren bu işler, konuşma pratiğini hızla geliştirme fırsatı sunar.
Yemek servisi ve mutfak işleri
Fast-food zincirleri, kafeler ve restoranlar, work and travel programları kapsamında en çok iş ilanı açan işverenler arasındadır. Bu alanlarda:
Kasada sipariş alma
Mutfak hazırlık (prep cook)
Bulaşık ve temizlik işleri
gibi görevler bulunur. Fiziksel olarak yorucu olabilir ama genellikle fazla mesai imkânı sunduğu için kazanç potansiyeli yüksektir.
Work and Travel için şehir seçimi: Hangi bölge sana uygun?
Work and Travel programları söz konusu olduğunda, şehir seçimi en az iş seçimi kadar önemlidir. Çünkü yaşadığın yer, sosyal hayatını, masraflarını ve İngilizce pratiğini doğrudan etkiler.
Doğu yakası: Yoğun tempo, yüksek hareketlilik
New York, New Jersey, Massachusetts gibi eyaletler; turistik yoğunluk, kalabalık ortamlar ve kültürel çeşitlilik açısından öne çıkar. Avantajları:
Çok sayıda turist ve hareketli sosyal hayat
İkinci iş bulma ihtimalinin görece yüksek olması
New York, Boston gibi şehirleri gezme imkânı
Dezavantaj olarak ise konaklama maliyetlerinin yüksekliği ve yoğun tempolu iş ortamı sayılabilir.
Orta batı ve iç eyaletler: Daha sakin, nispeten ucuz
Wisconsin, Ohio, Colorado gibi eyaletlerdeki küçük kasabalar ve turistik göller, daha sakin bir ortam arayan öğrenciler için idealdir. Bu bölgelerde:
Daha uygun kiralar ve yaşam maliyeti
Samimi, küçük topluluk yapısı
İş yerinde daha az stresli tempo
gibi avantajlar bulunur. Ancak büyük şehirlere uzaklık ve toplu ulaşım imkânlarının sınırlı olması bazı öğrenciler için dezavantaj olabilir.
Batı yakası: Doğa, sahil ve iklim avantajı
California, Washington ve Oregon gibi eyaletler, iklimi ve doğasıyla work and travel öğrencilerinin ilgisini çeker. Özellikle sahil kasabaları ve ulusal parklar, sezonluk iş imkânı sunar. Ancak bu bölgelerde de popüler lokasyonlarda konaklama maliyeti yüksek olabilir.
Her work and travel öğrencisi aynı beklentilere sahip değildir. Bu nedenle program seçerken şu kriterleri göz önünde bulundurmak gerekir:
Program ücreti ve ek masraflar
Farklı acenteler ve sponsorlar arasında ciddi fiyat farkları olabilir. Daha önce hazırlanan Work and travel yapma Şartları 2025 içeriğinde de vurgulandığı gibi, sadece görünen program ücretine değil; vize, uçak bileti, sigorta ve konaklama gibi ek kalemlere de dikkat etmek gerekir.
İş garantisi ve ikinci iş imkânı
Bazı work and travel programları, öğrenciyi tek bir işverenle eşleştirirken, bazıları ikinci iş bulma konusunda daha esnek davranır. Eğer hedefin program sonunda kara geçmekse, fazla mesai ve ikinci iş imkânı olan bölgeleri ve işverenleri tercih etmek avantaj sağlar.
Konaklama koşulları
Kira bedelinin haftalık maaşa oranı, odadaki kişi sayısı, iş yerine olan uzaklık gibi detaylar çoğu zaman gözden kaçırılır. Oysa konaklama, work and travel deneyiminin en belirleyici unsurlarından biridir. Bazı işverenler konaklamayı organize ederken, bazıları sadece öneride bulunur; bu farkı mutlaka sözleşmede netleştirmek gerekir.
Work and Travel öğrencileri için stratejik seçim ipuçları
İlk kez work and travel yapacak öğrenciler için iş ve şehir seçimini kolaylaştıracak bazı pratik öneriler:
Önceliğini belirle: Para mı, deneyim mi?
Eğer önceliğin para biriktirmekse, fazla mesai imkânı olan, yoğun tempolu ama kazancı yüksek işlere ve nispeten ucuz şehirlere odaklanmalısın. Eğer önceliğin seyahat ve kültürel deneyimse, turistik ve ulaşım ağı güçlü bölgeler daha uygun olacaktır.
İngilizce seviyeni hesaba kat
Konuşma pratiğin zayıfsa, mutfak veya temizlik gibi müşteriyle doğrudan temasın az olduğu pozisyonlar seni daha az strese sokabilir. İngilizce seviyen iyiyse, resepsiyon, satış ve servis gibi iletişim yoğun işleri tercih ederek dili çok daha hızlı geliştirebilirsin.
Önce araştır, sonra karar ver
Sadece acentenin sunduğu broşürlere bakmak yerine, daha önce aynı işverende çalışan öğrencilerin yorumlarını oku, sosyal medya gruplarını incele ve mümkünse birebir deneyim dinle. Özellikle şehir ismi aynı olsa bile işverenler arasında ciddi farklar olabileceğini unutma.
Türkiye’den Work and Travel başlarken şehir bazlı ofislerin rolü
Büyük şehirlerin yanı sıra, Work and Travel Adapazarı ve Work and Travel Eskişehir gibi şehirlerdeki ofisler, başvuru sürecini öğrenciler için daha erişilebilir hâle getiriyor. Bu tür bölgesel ofislerde:
Yüz yüze danışmanlık ve evrak desteği
Vize mülakatına hazırlık görüşmeleri
Program ve iş seçimi konusunda kişisel yönlendirme
gibi avantajlardan yararlanmak mümkün. Hangi şehirde okursan oku, sana en yakın ofisle iletişime geçerek süreci daha kontrollü yönetebilirsin.
Sonuç: Work and Travel deneyimini planlarken büyük resmi gör
Work and Travel kararını verirken sadece Amerika’ya gitme fikrine odaklanmak yerine, hangi program, hangi iş ve hangi şehir kombinasyonunun sana en uygun olduğunu netleştirmek gerekir. Work and Travel programları arasındaki farkları, iş türlerini ve şehirlerin sunduğu koşulları doğru analiz ettiğinde, hem maddi açıdan tatmin edici hem de unutulmaz bir yaz geçirme ihtimalin ciddi şekilde artar.
Erken araştırma yapmak, daha önce katılan öğrencilerin deneyimlerinden yararlanmak ve bütçeni gerçekçi biçimde planlamak, work and travel yolculuğunun en sağlam başlangıç adımları olacaktır.
